Lezing
Woensdag 20 november 2019
20.00 uur in Internos Hei- en Boeicop
Zwier van der Schagt over ‘Hei- en Boeicop in het verleden’
Al eerder hield Culemborger Zwier van der Schagt een lezing met beelden van Hei‐ en Boeicop uit het verleden. Een bomvolle zaal van Internos genoot van de prachtige oude
ansichtkaarten en foto’s. De geslaagde avond is een vervolg waard op woensdag 20 november.
De presentatie is opgesplitst in verschillende hoofstukken. De eerste 20 afbeeldingen betreffen fragmenten van oude foto’s en ansichtkaarten, zoals bijvoorbeeld een gevel van een oude boerderij of een woning. Maar ook een jaartal op een brug over de wetering heeft raakvlakken met de boerderij. Het is een soort topografische test.
Vervolgens passeren ook diverse personen en boerderijen de revue, waarvan niet altijd de namen of juiste locatie bekend zijn. Voor de bezoekers een uitdaging om met extra informatie te komen. Dat is erg welkom, omdat momenteel druk wordt gewerkt
aan het optuigen van een beeldbank. Van de sloop van het oude ‘Regthuys’ in de zomer van 1996 heeft vele kleurrijke foto’s opgeleverd. Het zijn de laatste tastbare herinneringen voor vele inwoners. Wat niet met de grond werd gelijkgemaakt, was het winkeltje van ‘Keetje’. Na de sloop werd de winkel grondig gerenoveerd.
Tijdens de Onafhankelijksfeesten waren verschillende fotografen actief. Deze foto’s zijn momenteel zeldzaam op te sporen. Van de optochten tijdens de Oranjefeesten in 1985 zijn vele foto’s gemaakt. De vele namen van de deelnemers waren moeilijk allemaal te achterhalen, maar dat verandert misschien tijdens de presentatie.
Ter afsluiting toont Van der Schagt foto’s van enkele middenstanders en bewoners van het dorp en enkele dorpsgezichten uit de regio. De lezing begint om 20.00 uur. Niet‐leden betalen 2,50 euro.
Woensdag 22 november 2020
20.00 uur in het Historium in Lexmond
Sander Wassing over de ‘Gelderse krijgsheer Maarten van Rossem’
“Blaken en branden is het sieraad van de oorlog”. De lijfspreuk van de Gelderse krijgsheer Maarten van Rossum (ca. 1478-1555) werd door hem en zijn soldaten omgezet in meedogenloze daden. Bij het Brabantse platteland denken we vandaag de dag vooral aan idylle, gemeenschapszin en fraaie landschappen. Hoe anders was dat in de zestiende eeuw! Brabant vormde toen regelmatig het toneel van guerrilla overvallen door Gelderse krijgsbenden. Kerkklokken, boden en rookkolommen aan de horizon waarschuwden dorpsbewoners dat de ‘gelderaers’ in aantocht waren. Van Rossum stond in de zestiende eeuw bekend als de ‘gesel van de boeren’.
Landsheer Karel V (1500-1558) koesterde de ambitie om alle Nederlandse provincies aan zijn gezag te onderwerpen. Dat betekende dat hij ook het hertogdom Gelre bij zijn gebieden wilde voegen; een ambitie waar de Gelderse hertogen zich uiteraard fel tegen verzetten. De gewone man kreeg de rekening gepresenteerd van het conflict dat tot 1543 steeds hoger opliep. Decennia lang hield Maarten van Rossum in dienst van de Gelderse hertogen de Nederlanden in zijn greep.
In 1513 en opnieuw in 1516 kwam het oorlogsgeweld dichtbij: Noordeloos, Leerbroek en Nieuwpoort werden met krijgsbenden geconfronteerd.
Wie was Maarten van Rossum en wat dreef hem? Hoe trof zijn harde hand de plattelandsbevolking en hoe concreet was de dreiging voor de inwoners van Lexmond? Kunnen we in kaart brengen welke personen specifiek werden getroffen? Deze en andere vragen worden tijdens de lezing van de ons al langer bekende historicus Sander Wassing aan de orde gesteld.
